Nesine yorumları ve Nesine Şike ..


Savcılığın yaklaşık 8 ay boyunca yaptığı teknik takipler ve telefon dinlemeleri sonrasında başlatılan operasyona ait soruşturma dosyasında, Türkiye’de 2 ve 3 ligler ile amatör kümelerde bazı maçların maniple edildiği ve kendilerini İddaa bayii gibi gösteren kişiler tarafından yüksek rakamlarda yasa dışı bahis kurgulandığı saptandı.

Kısa süre önce Almanya’nın Bochum kenti savcılığınca yürütülen Türkiye bağlantılı şike ve yasadışı bahis soruşturmasına ait dosyaya ulaşarak kamuoyu gündemine getiren MİLLİYET, şimdi de KKTC’deki bahis şirketleri üzerinden Türkiye’deki İddaa bayilerinin de aralarında bulunduğu organize suç örgütünün gerçekleştirdiği yasadışı bahis ve şike olaylarıyla ilgili soruşturma dosyasını ele geçirdi.


İddaada Oran Şikesi Nasıl Anlaşılır?

”Murat Sancak, 2 senedir Kulüpler Birliği’nde. Kendisiyle ilgili yapılan ithamlardan son derece rahatsız. Türk futboluna bahisin ve şikenin son derece büyük bir sorun olduğunu en çok dillendiren başkanlarımızdan biri. Sergilemiş olduğu refleksler de bunu gösteriyor. En sesli konuşan başkanlardan biri olduğunu hatırlatma ihtiyacı duyuyorum. Öyle bir ülkedeyiz ki doğruluğu ispat etmek zorundasınız.”

Türkiye’yi sarsan şike soruşturmasında gözaltılar ve tutuklamalar üst üste devam ederken HABERTÜRK, kayıt altına alınan dinlemeleri ele geçirdi. Kimi gözaltında olan, kimi tutuklanarak cezaevine sevk edilen zanlılarla ilgili duyanları şaşkına çevirecek diyaloglar polisin elinde bulunuyor. 14 Kasım 2009 tarihinde oynanan ve 1-1 beraberlikle sonuçlanan Şanlıurfa Belediye-Belediye Bingöl maçı öncesi bugün Zonguldakspor’un oyuncusu olan Rıfat Engiz, Bingölsporlu futbolcu İskender Aycan’ı arıyor. Engiz ile geçen sezon Gümüşhanespor’a transfer İskender Aycan arasında şu diyalog geçiyor:

‘AZ GANYAN BİZİ KARŞILAMAZ’
Rıfat Engiz: Oğlum yurt dışından oynanacak bu iş. Ama bize skorun yanında iki buçuk üstü lazım. Mesela 2-1
yenileceksiniz, mesela 3-0... Az ganyan bizi karşılamaz. Şimdi bunlar hem skor hem üst oynayacak iki yerden alacaklar ki, bir şeye yarayacak. Sen bi konuş, okey verirseniz parayı halletmeye çalışalım... Hafta içi Maraş’a yaptıracağız 2. Lig’de.
İskender Aycan: Tamam ben akşam ararım. Zaten çok kötü durumdayım ben.

Bir çeyrek 35 sayı atıp bir sonraki çeyrek 5 sayı atabiliyorlar

Şikenin kitabını yazan diyor ki...Declan Hill.Oxford Üniversitesi mezunu, sosyoloji doktoru, Kanadalı, akademisyen-gazeteci... Asya’dan Avrupa’ya, futboldan basketbola, spordaki organize suçların, dünyadaki en önemli otoritelerinden biri... “Şike” isimli kitabı, Türkçe dahil, 15 dile çevrildi, best-seller oldu.
* * *
Kitabından, konferanslarından, röportajlarından alıntılar yaparsak, ortaya kabaca şu çıkıyor.
* * *
Şike nedir?Örümcek ağıdır. Temizlemezseniz, merkezindeki örümcek, ince ince örmeye devam eder.
* * *
Şike kiminle yapılır?Güçlü takımın sürpriz şekilde yenilmesinde şike aranır... Çok büyük yanılgıdır. Şike, zayıf takımla yapılır. Çünkü, zayıf takımların futbolcuları, az para kazanır. Dolayısıyla, az para kazanan futbolcuların bağlanması, en ucuz yoldur. Zayıf takımın, güçlü takıma yenilmesi son derece normal kabul edildiğinden, hiç kimse maç sonucundan şüphelenmez. Bahis oranları düşük olduğu için, bu işi yakalanmadan yıllarca devam ettirebilirsiniz.
* * *
Şike nasıl anlaşılır?Kanaatle anlaşılmaz. Somut kanıt gerekir. Avrupa’daki şaibeli maçlar, çok sayıda teknik direktöre, çok sayıda hakeme seyrettirildi... “Var” veya “yok” sonucuna ulaşılamadı.
* * *
Federasyon ne yapmalı? kulüpleri, kara parayı aklamak için kamuflaj olarak kullanılıyor. Kulüp yöneticilerinin kimliği, iz sürmek için yeterlidir... Geçmişi karanlık, servetinin kaynağı belirsiz bir işadamı, kulüp yöneticisi oluyorsa, o ülkenin federasyonu, polisiye tedbirlerle takip etmelidir.
* * *
Hukuken ne yapılmalı?Bir yandan cezalar arttırılmalı, bir yandan af çıkarılmalı... Şikeye karıştığını itiraf edenlere ceza verilmeyeceği duyurulmalı... İtiraf etmeyip, yakalananlara en ağır ceza verilmeli.
* * *
Taraftar ne yapmalı?Taraftar, kendi kulübünün bu tür işlerin içinde yeraldığını kabullenmek istemiyor. Ben kendi payıma, bu güzel sporu pisliklerden temizlemek için hayatımı tehlikeye attım. Futbolu temizlemek, taraftarın görevidir. Yoksa, bu pisliği çocuklarımıza miras bırakmış oluruz.
* * *
Gazeteciler ne yapmalı?Özellikle futbolun içinde yeralan gazeteciler, organize suçlarla ilgilenmiyor. İlgilenmek istemiyor. Çünkü, haber yapabilmek için, spor kulüpleriyle, yöneticilerle, hakemlerle yakınlık kurmak zorundalar... Skandal yaratacak bir olayla karşılaştıklarında, ikilemde kalıyorlar. Ya tüm imtiyazlarını kaybetmeyi göze alıp üzerine gidecekler, ya da, sessiz kalıp, görmezden gelecekler. Halbuki, araştırmalarım sırasında gördüm ki, şikeye bulaşıp, eteğindeki taşları dökmek için bekleyen çok sayıda insan var. Dolayısıyla, bu ikilemde kalmayan, futbol gazetecisi olmayan gazetecilerin bu işin üstüne gitmesinde fayda var.
* * *
Şikenin ipuçları nelerdir?En kestirme yol, penaltı yaratmak, kendi kalesine gol atmak veya durup dururken kırmızı kart görmek sanılıyor. Tam aksine... Bu üç hareket, şikeyi ele veren “kusurlu hareketler”den sayılıyor. Asla bu yollar izlenmiyor. Şike istatistikleri de, bu hareketlerin kullanılmadığını kanıtlıyor. Şike maçlarında penaltı sayısı, neredeyse yok denecek kadar az... Şike yapan futbolcu, gole sebebiyet vermek istediğinde, rakibini düşürmüyor, geçip gitmesini sağlıyor.
* * *Ya hakem şike yapıyorsa?İşte o zaman, ‘penaltı’da anormallik gözleniyor. Hakem şaibesinin olduğu maçlarda, penaltı sayısı, dürüst maçlara oranla, iki katına çıkıyor. Ancak... Şike yapan hakem, ‘kırmızı kart’tan uzak duruyor. Hakem şike yapıyorsa, istatistiklere göre, takımlar maçı eksiksiz tamamlıyor.
* * *
Gol sayısı ipucu mudur?Özellikle bahis şikesi yapılan maçlarda, ipucudur... Şikeli maçlarda, diğerlerine oranla yüzde 20 daha fazla gol atılıyor. Ancak, önemli olan, kaç gol atıldığı değil, gölün hangi dakikada atıldığı... Şikeci takım, son dakikaları beklemiyor. İlk gol, çok erken yeniyor. Yedik, dağıldık havası veriliyor. İstatistiklere göre, şikeli maçlardaki neredeyse tüm goller, ilk yarıda yeniyor.
* * *
Şikeci nasıl davranıyor?Orta saha oyuncusuysa, yanlış pasların yanısıra, sürekli geri pas yaparak, takımının oyun kurmasını engelliyor. Defans oyuncusuysa, en kritik pozisyonda, intihar pası yapıyor. Öyle bir pas atıyor ki, kalecisine uzak, rakip forvete yakın düşüyor. Bu vahim hatası gol olmazsa bile, vahim hatası yüzünden demoralize olmuş ayağına yatıp, amatörde bile görülmemiş derecede ‘ofsayt’ı bozuyor. Forvetse, topu rakibe kaptıracak kadar uzun süre ayağında tutuyor.
* * *
Kaleci para aldıysa?“İnsani” kabul edilecek hataları abartıyor. Karşı karşıya pozisyonlarda açıyı daraltmakta geç kalıyor, hava toplarında zamanlama hatası yapıyor. Uyduruk pozisyonlarda panter gibi uçup, foto muhabirlerine poz verirken, nispeten zor toplarda ters ayakta kalmış gibi, seyrediyor.
* * *
Seks’in rolü ne?Şike konusunda otorite olan Declan Hill, kendi başına geleni şöyle anlatıyor: “Uzakdoğulu bi bahis şikecisinin, kadın temin ederek, hakemleri tuzağa düşürdüğünü, sonra da şantaj yaparak, şike yapmaya zorladığını öğrenmiştim. İşlerin bağlandığı bara gittim. Laf lafı açarken, sarhoş oldum. Uyandığımda, şikeci başımda oturuyor, alay ederek gülüyordu. Maalesef ben de zaaf göstermiş, tuzağa düşmüştüm. Kadın meselesi, şikede en hassas meselelerden biri.”
* * *
Sadece futbolda mı?NBA takımlarından, satranç maçlarına, buz hokeyinden, olimpiyat oyunlarındaki atletizm müsabakalarına kadar, üzerine bahis oynanan her sporda şike yapılıyor. Mesela, Oxford ile Cambridge üniversiteleri arasındaki kürek yarışlarında, taaa 1870’de bile şike yapılmıştı.
* * *
Türkiye için ne diyorsunuz?Türkiye’de futbolu mafya yönetiyor. Nihayet birileri çıkıp, yeter dedi.
* * *
Bundan sonra ne olur?Tüm olan biteni duyup, görüp, okuduktan sonra, başka tarafa bakıp, duymamayı, görmemeyi, konuşmamayı tercih edebilirsiniz ama... Artık asla bilmediğinizi söyleyemezsiniz!2

Oxford Üniversitesi mezunu, sosyoloji doktoru, Kanadalı, akademisyen-gazeteci... Asya’dan Avrupa’ya, futboldan basketbola, spordaki organize suçların, dünyadaki en önemli otoritelerinden biri... “Şike” isimli kitabı, Türkçe dahil, 15 dile çevrildi, best-seller oldu.
* * *
Kitabından, konferanslarından, röportajlarından alıntılar yaparsak, ortaya kabaca şu çıkıyor.
* * *
Şike nedir?

Bahis oynanabilen her yerde şike var ne yazık ki

”Bahis ve şike varsa hakem vardır. Hakem olmadan olmuyor. Fenerbahçe olarak söylüyorum, araştırmaya başladık. Burada da bazı başkanlarımızın ciddi rahatsızlıkları olduğunu, alt ligden üst lige çıkan kulüplerin bazı konuları gündeme getirildi. Beni ve hepimizi en çok sevindiren, umut vaad eden ortak bir zeminde ortak hareket kararı çıkması. Masadaki herkesin fikir birliği var; MHK’ler, federasyonlar değişiyor ama değişmeyen hakemler. Sıkıntıyı biz yaşıyoruz. Bizim irade koyup da çözemeyeceğimiz hiçbir şey olmamalı. Özellikle bu konularda. Bu konsensüsü, Türk futbol tarihi için değerli buluyoruz. Özellikle, 4 büyük kulübün aynı sayfada olmasına ihtiyaç var, bu sorunun dibine inmek için. Bizler de bu iradeyi göstereceğimizi ilettik. Bahis, şike, hakem konularını burada bir yere koyuyorum. Emniyet güçlerimize, yargıdaki mensuplarımıza, İçişleri Bakanlığımıza Allah güç kudret versin ki bu sorunlar çözülsün.”

”ABD’de iş yerinde taciz olayı yıllarca olmuş. Bir kişi konuştu, arkası çözüle çözüle geldi. Yıllar içinde olanlar anlatıldı. Burada da TFF’nin iyi anlaması, satır aralarını iyi okuması lazım. Ona, buna ceza, sevk ile bir yere varamayız. Ne siz bizi adam edebilirsiniz, ne de bizim size olan inancımız olabilir. Bizler, amirimize sonuna kadar güvenmemiz lazım. TFF’de çok değerli yöneticiler var. Bazıları futbol içinden, bazıları kendi sektörlerinden değerli isimler. Değerli bir kadro var. Ancak, Kulüpler Birliği olarak endişemiz, yönetimden faydalanılmadığı. Çok küçük bir çember içinde işler dönüyor, danışmanların sesinin çıktığı bir düzen. Olabilir, hepimiz danışman kullanıyoruz. Kemikleşmiş sorunlar var demiş olabilir başkan, farklı bir bakış açısı göreyim demiş olabilir ama zaman geçiyor ki olmadı. Danışmanlarınız yetersiz olabilir. TFF başkanı bir basın toplantısı yapıyor, salon boş. O görüntü verilmez. Danışman kullanmayla ilgili sıkıntımız yok ama küçük çember içinde yöneticilerin dahil olmadığı bir yönetimin neticeleri iyi değil.”

Bu 100 sene önce de böyleydi, 100 sene sonra da böyle olacak

”Tüm kulüpler yoğun irade gösterdi. Bu kirliliğin, bu soru işaretlerinin, şike ve bahis, şike bahis olunca hakem olmadan da olmuyor. Hakem ve yapay zeka ile ilgili de irade gösterildi. Alınan kararlardan bir tanesi konuyla ilgili rahatsızlığımız, gerekli adımların atılması, amirimiz olarak yeterli iradeyi ortaya koymadığı, kargaşanın sonlanması için gereken adımların atılmadığı, çok daha fazlasının yapılabileceği, bunu yapması için TFF’nin amir olduğu söylendi. İçişleri Bakanlığımıza Kulüpler Birliği olarak rahatsızlığımız iletildi. Bu konuyla ilgili bazı şeyler TFF ve kulüplerin ötesinde. Temiz Futbol istiyorsak bu da temizliğin önemli parçalarından biri. Sayın Ali Yerlikaya’nın ülkemiz ve futbolumuz için şans olduğu, bizlere umut verdiği, kısa sürede harekete geçtiğini görüyoruz. Dibine inecek çok yol var. Şike büyük bir sorundur. Kriptonun hayatımıza girmesiyle bu konunun daha geniş yayıldığını görüyoruz. Çünkü, bankacılık sistemine girmeleri gerekmiyor.”

Güçlü takımın sürpriz şekilde yenilmesinde şike aranır... Çok büyük yanılgıdır. Şike, zayıf takımla yapılır. Çünkü, zayıf takımların futbolcuları, az para kazanır. Dolayısıyla, az para kazanan futbolcuların bağlanması, en ucuz yoldur. Zayıf takımın, güçlü takıma yenilmesi son derece normal kabul edildiğinden, hiç kimse maç sonucundan şüphelenmez. Bahis oranları düşük olduğu için, bu işi yakalanmadan yıllarca devam ettirebilirsiniz.
* * *
Şike nasıl anlaşılır?


Futbolda kara para, bahis ve şike iddialarını ortaya koyan ..

"Bir yandan, akademinin mali gücünü düşünerek kanunda değişiklik yapıldı. Cumhurbaşkanlığımız, Hazine ve Maliye Bakanlığımız ve Gençlik ve Spor Bakanlığımızın destekleriyle her takım, yüzde 20 stopajı 5 gün içinde ödeyince, amatörler ve akademide kullanılmak üzere hesabına bir kısmı iade ediliyor. Parayı nereden bulacağız deme şansları yok... Minimum 10 milyon Euro bütçesi olan bir Anadolu takımının bile, 2.5 milyon Euro geri dönüşü olacak."

Tilburg Emniyeti, Şüpheli bir İngilizdi

”Yapay zekanın işleyişinde sıkıntılar var. Atamalarda sıkıntılar daha da arttı. Çünkü, yapay zeka manipüle ediliyor. Yapay zekada 40-50 madde var. Bunlardan bir tanesi, bir hakemin şu takımı bu takımı yönetmek istemiyorum deme hakkı var. Bunu da sisteme girebiliyor. Bir tane hakem için data girmişler, ‘İki takımın maçını yönetmek istemiyorum’ demiş. Soruşturduk ama o hakem, o datayı istememiş. Biri girmiş bunu. Sistem manipüle edilmiş. Yapay zekaya en sıcak kişilerden biriyim, tüm Kulüpler Birliği’nde bu sistemle ilgili tereddüt var. TFF de tereddüt var ki yeni bir sistem geleceği söyleniyor.”